Maandagochtend. Het begin van een hele drukke week. Sandra doorloopt haar agenda. Het weekend lijkt nu al lang geleden!

Ze klapt net haar laptop open als collega Anja met twee bekertjes koffie in de deuropening staat. Extra melk en extra suiker, precies haar smaak. Voor Sandra er goed en wel erg in heeft, schuift Anja een stoel bij en steekt van wal. Haar twaalf jaar oude kater is een dag eerder geschept door een auto en heeft het niet overleefd… Het is een drama. Anja gaat helemaal op in haar verhaal en houdt het niet droog.

Ondertussen wordt Sandra steeds ongelukkiger – niet over de overreden kat maar over al het werk dat ligt te wachten. Toch vist ze de tissues uit haar tas en luistert ze naar Anja’s verdrietige verhaal – zoals een goede collega betaamd.
Als Anja een half uur later haar kantoor verlaat, is Sandra’s stress torenhoog. Maar ze blijft dapper glimlachen.

Twee uur later: Sandra weet niet wat haar overkomt. De ontroostbare Anja van vanmorgen heeft zich herpakt en uit stevige kritiek op een beleidsstuk van haar meelevende collega. Nou ja….!!! Sandra is compleet uit het veld geslagen – verbazing, verontwaardiging en boosheid. Ze kan geen woord uitbrengen, maar van binnen is zij woest. Wat denkt ze wel, die Anja! Eerst haar als praatpaal en uithuilschouder gebruiken en daarna, ten overstaan van iedereen, haar eventjes als ondeskundig wegzetten!
Hoe langer Sandra er over nadenkt, hoe kwaaier ze wordt.

Als ze ’s avonds om zeven uur de deur van kantoor achter zich sluit, voelt ze zich uitgeput en katerig. En dat komt niet alleen door het werk dat niet meer wilde vlotten…

Herkenbaar?

Dramadriehoek – Heldere driehoek

Sandra is helemaal verstrikt geraakt in de Dramadriehoek. In dit model van Stephen Karpman (1968) wordt inzichtelijk gemaakt hoe mensen samen een interactie patroon creëren dat gesprekken en samenwerking frustreert. En het is voorspelbaar: hetzelfde patroon herhaalt zich telkens opnieuw.

De Dramadriehoek kent drie rollen: Aanklager, Redder of Slachtoffer.
In dit voorbeeld vindt Sandra het belangrijk om klaar te staan voor iemand in nood. En misschien nog wel belangrijker: zij wil kost wat kost aardig gevonden worden.

Sandra neemt hier de rol van Redder. De angst om niet aardig gevonden te worden maakt dat ze haar werkelijke behoefte – tijd om zich voor te bereiden op het overleg – niet eens aan de orde stelt. Zij offert zonder slag of stoot haar gemoedsrust op ten gunste van haar collega. Zo scoort zij weliswaar een tien voor ‘aardig gevonden’ worden maar het gaat ten koste van haar professionaliteit.

De miskenning volgt in het werkoverleg: In Sandra’s beleving heeft ze Anja iets moois gegeven – tijd, aandacht en erkenning – en ze meent (waarschijnlijk op onbewust niveau), dat Anja haar daarvoor iets verschuldigd is in de vorm van loyaliteit of waardering. In de dramadriehoek kan dit de Aanklager zijn.
De kritiek die Anja heeft geuit op haar functioneren, vat ze op als een persoonlijke aanval en ze is helemaal uit het veld geslagen. In de Dramadriehoek: het Slachtoffer.

De gevolgen zijn groot: boosheid, verdriet, onbegrip, moe, concentratieverlies, motivatieverlies, slecht slapen… ga zo maar door.

En de oplossing?

Dezelfde situatie met één groot verschil: Sandra neemt zichzelf en haar taak serieus. Wel wil zij aandacht geven aan verdrietige Anja. Sandra zou dan kunnen zeggen: ‘Anja, wat ontzettend rot en verdrietig voor je!

Het is zo erg als zo’n beestje waar je veel van houdt iets overkomt. Ik heb het hartstikke druk, maar laten we nu even samen die koffie doen, en zullen we dan straks, tijdens de lunch samen een ommetje maken? Vind je dat een goed idee?’
En dan, na vijf minuten koffie, onderbreekt Sandra het relaas van Anja en gaat aan de slag.

Nu is Sandra is heel helder en realistisch, en check nog even of Anja het ook een goed idee vindt. De Heldere Driehoek: De situatie is zoals het is, alle belangrijke zaken worden benoemd, en op basis daarvan wordt een passende oplossing gedacht.

Inzicht in de diverse posities van de Dramadriehoek – en vervolgens ‘veranderen door doen’ is het begin van de oplossing voor hoge werkdruk en frustraties.

Herken je zoiets uit jouw werkomgeving?

Deel het hieronder met mij.