Je hebt het warm.
Je denkt: ‘Pffft, het is hier om te stikken, het raam moet open! Nu meteen, anders blijf ik erin!’
Je zegt: “Het is hier warm he? Is het een goed idee om het raam open te zetten?”
De ander: “Warm? Neuh, ik heb het lekker”
Jij: “Oh.OK.”
Je blijft zitten. Raam blijft dicht. Terug naar de orde van de dag. En jij stikt bijna – van de warmte en van de (onbewuste?) irritatie dat jouw behoefte kennelijk niet belangrijk genoeg is om er wat mee te doen.
Herkenbaar? 🙂
Nog eentje dan:
Collega komt binnen met twee koffie en gaat op de hoek van je bureau zitten.
Je denkt: ‘Oneeeee! Aaargh! Ga weg ga weg ga weg’
Je zegt: “O hoi, goedemorgen. Ik ben een beetje druk vand…..”
De ander: “Ja he, ik ook, ik word helemaal gek van FransJan, hij denkt zeker dat ik niks te doen heb ofzo, terwijl hij toch weet dat ik… blablabla”
Jij: Draait je niet om, in een poging om door je lichaamstaal te laten weten dat je echt geen tijd hebt.
Helaas. Je collega pikt de boodschap niet op.
Dan rest er nog maar één ding: je geeft je over. Je draait naar haar toe en luistert naar haar klaagzang, terwijl je de koffie wegnipt. Tien minuten later ben je doodmoe. ‘Jeetje, pfff, die is weg. Waar was ik ook al weer?’
Je laat de ander voorgaan!
Zo ontstaat die relatie waarin er maar één optie lijkt te zijn: jij ‘moet’ voegen naar de ander. Het is een ongelijkwaardige relatie: Jij -, de ander +.
Hoewel… moet dat? Nee joh, dat moet helemaal niet.
Je bent het je misschien niet zo bewust, maar die reactie kies je zelf. En dat is mooi: want als je het zelf doet, ligt het ook in je macht om het te veranderen. Zo simpel kan het zijn 🙂
Duidelijkheid naar de ander begint bij duidelijkheid naar jezelf.
Ik geef je een quick&dirty oplossing: Inclusief communiceren.
Bij inclusief communiceren is de basisgedachte dat jouw behoeften even belangrijk zijn als die van een ander. Het is dus ‘en-en’, in plaats van ‘of-of’. Het lijkt misschien iets kleins maar het effect is groot. Bij ‘en-en’ (ik + jij +), neem je zelf de verantwoordelijkheid voor je eigen behoeften en leg je die niet meer in handen van een ander.
Inclusieve communicatie:
Benoem je eigen behoefte +
geef erkenning aan de (behoeften, wensen, intenties van de) ander.
Het eerste voorbeeld “Het is hier warm he? Is het een goed idee om het raam open te zetten?” is een mooie demonstratie van exclusieve communicatie. De woorden ‘ik’ en ‘jij’ zijn eruit. Het is neutraal, er spreekt geen urgentie of verlangen uit.
Zelfde situatie, maar nu met de zin: “Ik heb het warm, dus ik zet het raam open. Is dat OK?” Dat is inclusieve communicatie. Je bent duidelijk, zegt wat je wilt en hoe je dat gaat doen. En je checkt of het goed is voor de ander.
Ben je bewust van wat je wél wilt
Het begint met een beslissing: mijn wens net zo belangrijk als de wens van de ander.
Dan: Om je gewoonte ‘ik zet een stapje opzij voor de ander’ te tackelen, kun je eerst je eigen behoefte (wens, intentie) uitspreken. Door ‘m pontificaal te benoemen kun je er zelf moeilijk om heen. En de ander ook niet.
Inclusieve communicatie stap voor stap
- Benoem je eigen wens of behoefte en de oplossing die je kiest (= ik +)
- Erken de ander in zijn wensen, behoeften, intenties – als dat past, soms is het aangeven van je eigen grens precies wat nodig is! (= de ander +).
- Luister naar de reactie van de ander. Neem dit in overweging.
- Kies je reactie.
- Zeg wat je doet, doe wat je zegt.
Moeilijk? Meestal niet:
‘Ik heb het warm, dus ik zet het raam open. Is dat OK?
‘Ik heb het druk, dus ik ga nu door met dit stuk.
‘Ik ben moe, dus ik wil graag naar huis. Ga je mee?
En ja, het kan ook in pijnlijke situaties:
‘Ik vind het vervelend dat je zo dicht bij me staat, dus ik doe een stapje naar achteren.’
‘Ik schuif graag bij jullie aan in de pauze, vind het gezellig om samen te eten. Soms wordt er dan over anderen gepraat. Dat vind ik vervelend. Het geeft mij het gevoel dat er ook over mij gepraat wordt als ik er niet bij ben, dat is een rotidee. Ben ik daarin de enige?’
Zelfsabotage!
Sabotage ligt op de loer.
Je bent het niet gewend om zo stellig te zijn. Dus wedden dat je in de verleiding komt om verzachtende dingen te zeggen? Zoals: ‘Sorry’ of ‘ik wil dit ook eigenlijk niet’ of, ook een fijne: jouw beslissing wijten aan de omstandigheden.
Een andere bekende valkuil: de reactie van de ander in vullen. Niet doen! Bijt op je tong. Luisteren, gewoon luisteren is genoeg. Geef de ander de tijd om zijn verantwoordelijkheid te nemen in de communicatie.
Past dit altijd? Nee, maar wel vaak.
Door deze inclusieve communicatie doorbreek je je gewoonte om de ondergeschikte rol te spelen en neem je zelf de verantwoordelijkheid voor het resultaat van je gesprekken.
Niets zo fijn als een gelijkwaardige relatie!
Herken je de rollen in de Dramadriehoek?
Met inclusieve communicatie breng je de Heldere Driehoek in de praktijk.
Ik ben heel benieuwd naar je ervaring met deze kwestie.
Reageer hieronder, mail me of bel direct op 06 52 372572
Credits:
- Opleiding TA-academie PG&PO, Anne de Graaf
- Gedachtengoed ‘Inclusief denken’ van Feitse Boerwinkel, 1966, verwoord in deze pdf: http://assortiment.bsl.nl/files/c0dff393-9b89-470d-83d7-94c40c4cb9e4/9789031361823proefhoofdstuk.pdf
