“Met mij kun je alle kanten op. Ik ben snel enthousiast, vind alles leuk, wil graag overal bijzijn en eerlijk gezegd – ik weet dat ik de klus beter en sneller klaar dan de anderen. Dat hoor ik ook vaak van collega’s, dat ze het fijn vinden als ik erbij ben. Dan komt het in ieder geval af.”
Laura klinkt trots.
“Goh, wat goed, dat zal wel een lekker gevoel geven, als je zo nodig bent” zeg ik.
“Ja, is fijn, ja. Maar het heeft ook wel z’n nadelen.”
“Oh? Vertel ‘s?”
Duizenddingendoekje
Dan volgt de andere kant van de medaille: lange dagen, hard werken, alle rotklusjes blijven voor haar liggen, iedereen vindt het maar vanzelfsprekend dat Laura het doet. Ze krijgt maar weinig erkenning voor het werk. En de koffie moet ook door haar worden ingeschonken als ze niet uitkijkt. Pas werd ze ‘duizenddingendoekje’ genoemd. Duizenddingendoekje! Was een grapje, dat snapt zij ook wel. Maar toch…..
“Waarom doe je wat je doet?”
“Je vindt het vast gek, maar ik vind het zo fijn als ik complimentjes krijg. Als iemand zegt dat ik iets goed gedaan heb, krijg ik vleugeltjes. En daarom doe ik alles wat ik doe zo goed als ik kan. En als iets niet helemaal goed is, ben ik echt bang dat ik daar commentaar op krijg. Dat ze me niet goed genoeg vinden. Daar kan ik echt wakker van liggen. Dat ik niet goed genoeg zou zijn, dat vind ik gewoon eng. Dan lijkt het of niemand me meer aardig vindt. Dan ga ik daarna weer meer mijn best doen. Alleen als ik het aller-, allerbeste geef is het goed genoeg.”
“En waarom is dat té flexibel?”
“Het is irritant. Door mijn harde werken kom ik zelf te kort, dat zie ik ook wel. Ik heb altijd haast. Zoals wanneer ik te laat weg ga op mijn werk en dus te laat kom bij mijn vriend als hij voor heeft gekookt. Of ben te laat om nog even naar de winkel te gaan om iets terug te brengen. Of voor mijn yogales. Mijn werk zit altijd in mijn hoofd, ik heb eigenlijk nooit het gevoel dat ik vrij ben. En ’s avonds voor het slapen nog even mail checken – en daarna lig ik weer de halve nacht te piekeren.”
Afhankelijkheid!
Laura heeft een probleem: ze heeft zich helemaal afhankelijk gemaakt van de mening van anderen. Alleen als die mening positief is, kan zij positief over zichzelf denken. Daarom gaat niet meer na wat ze zelf wil maar past zich aan de doelen, wensen en verwachtingen van anderen aan. Of ze bedenkt alvast wat de doelen van anderen kunnen zijn. Meestal zonder dit te checken. Dit gedrag maakt een heel attente, behulpzame indruk en daardoor levert het veel complimentjes op. Met die complimentjes ‘vult’ Laura haar zelfvertrouwen.
Afbrokkelend zelfvertrouwen
Maar blijven de complimenten en aandacht uit – bijvoorbeeld omdat het vanzelfsprekend is dat zij goed werk levert – dan brokkelt haar zelfvertrouwen af. De angst dat ze niet voldoet aan andermans eisen grijpt haar bij de keel. Ze ziet nog maar één optie: nog harder werken, nog beter haar best doen.
Voorspelbaar resultaat
Je kunt wel raden waar dit naar toe gaat: Laura wordt ongelukkig. Stress, vermoeidheid, cynisme, vage lichamelijk klachten, onuitgesproken irritatie, conflicten, boosheid… en de kans is heel groot dat zij zich uiteindelijk zij ziekmelden. Het gaat niet meer, de rek is eruit.
Kan het ook anders eindigen? Ja, dat kan zeker!
Om niet burn-out op de bank te belanden zal Laura de switch moeten maken van een afhankelijke naar een onafhankelijke positie.
De switch van afhankelijk naar onafhankelijk
De afhankelijke positie kent Laura als haar broekzak. Erg hard werken zonder voldaan gevoel, blijvende vermoeidheid, werken in de ‘Waan van de dag’, groot verantwoordelijkheidsgevoel, taken en verantwoordelijkheden van collega’s overnemen, perfectionisme, werk dat nooit af is en ook ’s avonds en in het weekend door het hoofd speelt, irritaties of conflicten die niet uitgesproken of opgelost worden. Laura’s overbelasting is een logisch gevolg, toch? De onafhankelijke positie is voor Laura een helemaal nieuw gezichtspunt. Hierin zijn de doelen van haar taak én de eigen waarden en behoeften het uitgangspunt. Zij heeft meer zelfvertrouwen waardoor de ruimte ontstaat om collega’s en andere betrokkenen op heldere wijze aan te spreken op hun deel van de verantwoordelijkheid binnen de taken of het project.
Verrassing!
En wat blijkt? Ook in de onafhankelijke positie krijgt zij veel complimenten. Hele waardevolle complimenten die gaan over haar persoon. Over haar professionele inbreng. Over haar eigenzinnige zienswijze. Over haar probleemoplossende benadering. En: over hoe goed ze verantwoordelijkheden kan scheiden. Hoe fijn is dat!?
De vraag is: Waar sta jij voor?
Als je collega’s met jou te maken hebben, wat krijgen ze dan? Denk bijvoorbeeld aan:
- Betrouwbaarheid (en wat is dat dan precies, voor jou?)
- Of heel precies met cijfers?
- Of roddel je nooit?
Duidelijkheid naar de ander begint bij duidelijkheid naar jezelf
Pas als je zelf weet waar je voor staat, kun je dat uitdragen naar een ander. En da’s de basis voor de onafhankelijke positie.
Herkenbaar? Zelf ontdekken waar jij voor staat?
Wil je eens naar je eigen situatie kijken? Durf je het aan? Kom naar de eendaagse training ‘De Basis van Zelfbewust Werken’. De volgende is op 30 september 2015. Overige data vind je op de site.
Credits
Foto ‘Flexibility’ van Shelly Rodrigo CC BY 2.0
