Zo vaak gezegd: dat doe ik niet, dat wil ik niet, nee zeg, waar begin je aan, zou ik nooit doen, die zorgen, die kosten, dat gedoe, niks voor mij. En nou doe ik het toch!
Gezocht: een bomproof paard
Eentje voor mij alleen (en natuurlijk voor onze Lara). Ergens in het afgelopen jaar realiseerde ik me dat als ik het nu niet doe, dat ik het dan waarschijnlijk nooit meer zal doen. Iets met leeftijd en broze botten. Dus weg met alle rationele bezwaren: ik ga ervoor! Ploink ploink!
Zodoende rijden we tweede paasdag naar het buitengebied van Breda om een mooie merrie te gaan bekijken. Da’s best een eindje, maar ja, je doet alles voor de ware. Mikes Big Blue wordt uit haar stal gehaald en vastgezet om te poetsen en te zadelen. Ze vindt het allemaal best. Goed zo. Lekker paardje. Ze kijkt goed uit haar ogen. We poetsen haar en praten wat met de verkoper. Heeft ze zomereczeem? Nee heeft ze niet. Zou ze helemaal wit worden? Ja denk het wel.
Maar dan, als Lara aan haar achterbenen komt, schopt ze opeens. Shit. Ik vraag haar andere achterbeen op te tillen en ze schopt ook naar mij. Opeens is ze onrustig, ze deinst achteruit. Schrikt van iemand met een kruiwagen. Ze is bang, ik voel het.
De verkoper demonstreert uitgebreid dat het allemaal nog wel meevalt. Hij strijkt met zijn hand over haar been, en nog eens en nog eens. Blue wordt rustiger. ‘Zie je wel,’ zegt hij, ‘het is een kwestie van geduld. Moet ze nog leren maar dat kan ze best. Is ze gewoon niet gewend. Komt goed hoor, echt.’
Alle mooie uitleg ten spijt: ik heb m’n besluit genomen. ‘Nee. Dit is niet de match die ik zoek. Ze is mooi en lief maar veel te onzeker voor mij. Dus zet maar terug.’ De verkoper gaat niet eens meer in discussie en neemt haar mee.
Klaar.
Of niet?
Ach ja, we zijn er nu toch.
En anders zijn we voor niks naar Breda gereden. Dus we kijken nog even rond. Kijk, daar staat ze weer: Blue. Goh, ja, ze is toch wel erg leuk. Zullen we maar even zadelen dan? OK, want we zijn er nu toch. Zadeltje er op.
Jeetje, wat vindt ze het spannend. Ik ook trouwens. Eigenlijk vind ik het maar niks maar ik klim er toch op. Die longeerlijn – is dat nou echt nodig? Ja dus! Dit proefrondje eindigt in een paniekgalop en ik mag blij zijn dat ze nog aan die lijn zit. Wow zeg, dat ging maar net goed.
Huh, hoe kwam ik nou in die situatie? Ik had toch al besloten?
Als de beslissing eenmaal genomen is, lijkt het een logische keuze – maar dat is het niet. Want de echte vraag is: Waarom ging ik toch op Blue zitten terwijl ik al wist dat zij de ware niet was? Maf toch? Ik had al besloten, ik was duidelijk geweest en toch liet ik me heel gemakkelijk overhalen. Dus: what happened?
Kwisvraag!
Wat is waar?
A) Mensen zijn voelende wezens die denken
B) Mensen zijn denkende wezens die voelen
Het is wetenschappelijk aangetoond dat de meeste beslissingen als eerste in het emotionele brein (het limbisch systeem) worden genomen. Je voelt een ‘ja’ of ‘nee’ op basis van emoties. Daarna gaat je cognitieve brein met die keuze aan de slag en bekijkt of er een rationele afweging van te maken is. Want dat is wat wij prettig vinden: verklaarbare, beargumenteerbare keuzes.
Dus het goede antwoord is A.
Wij zijn voelende wezens die denken
Wanneer je rationele brein vindt dat je eerste gevoelsmatige keuze niet echt lekker uit te leggen is – aan jezelf of aan een ander – zal het een dringend beroep op je doen om je beslissing te herzien. Handig, want je ratio kan beslissen dat situaties die in eerste instantie heel eng leken bij nader inzien wel meevallen. Of reacties die sociaal niet handig zijn, zoals plotseling in woede uitbarsten, in de kiem smoren. Maar het kan je ook afleiden van je beslissing. Zodat je gaat twijfelen, lijstjes maken, nog eens denken, met allerlei mensen bespreken. Of gewoon, zoals ik hier, het tegenovergestelde doen van je keuze.
Ik wéét dat het zo werkt en toch… het blijft het een valkuil. Ik ben rationeel opgevoed en dus een echte denker. Toen ik jonger was vond ik mijn gevoelens maar lastig en nam ze vaak niet serieus. Hierdoor ben ik het vertrouwen op mijn gevoel een beetje afgeleerd. (Dan krijg je gesprekken als: ‘En, hoe voel je je nou?’ ‘Ja, euhm… ff denken’.)
Kan het moeitelozer?
Ja dus. Door wat meer op je gevoel te vertrouwen. Je hart en je buik weten het goede antwoord al lang – ze hebben alleen nog het OK nodig van je ratio. De kunst is om niet alleen rationeel een beslissing te nemen (‘we zijn er nou toch’) maar juist vanuit je gevoel: wil ik dit echt? Nee, eigenlijk niet. Dát volgen, dat maakt het leven echt een stuk gemakkelijker.
Bang dat dat verkeerde keuzes oplevert?
En vind je dat spannend, ben je bang dat je het niet goed doet? Denk dan aan de Wet van Sinterklaas. Die geldt namelijk altijd. ‘Je mag altijd aangeven waar je behoefte aan hebt. En je mag ook altijd overal op terugkomen’. Hoe top is dat!
Herken je dit soort situaties? Hoe doe jij dat?
Wil je me laten weten of je dit herkent en hoe je ermee dealt? Ben ik je zeer erkentelijk. Je helpt me bij het onderzoek ‘Moeitelozer, ja graag! Maar hoe dan?’
Ik hou je via social media op de hoogte van mijn bevindingen. En je kunt het hier ook altijd terugvinden.
