Als je wilt weten wat mensen beweegt dan vertelt hun gedrag je meer dan hun woorden. ‘Wat je doet heeft veel meer waarde dan wat je zegt dat je gaat doen.’
Kijk met dat in je achterhoofd eens naar dit filmpje van 20 seconden. Tweede Kamer, notulendebat Kinderopvangtoeslagaffaire, 29 april jl. We zien Wouter Koolmees, Mark Rutte en Sigrid Kaag tijdens een momentje ‘off’. Slok koffie, even contact. En dan gebeurt er dit:
(Lees verder onder de video.)
Wat zag je? Ik zag vooral Koolmees hannessen en dan die zwieperd met zijn mondkap. Niet te missen.
Dit is op z’n zachtst gezegd niet handig. De reacties op social media gaan van ‘Ach momentje van onoplettendheid, dat kan ons allemaal overkomen’ via ‘Wat een sufferd’ tot ”Zie je wel, die mondkapjes zijn alleen maar voor de bühne, ze geloven het zelf niet’. And many many more, dit is koren op de molen van iedereen die een duidelijke mening heeft over het coronabeleid én over hen die het beleid maken.
Maar ik zag nog iets – iets wat ons veel vertelt over hun samenwerking: Ze zeggen er namelijk niks van!
Zowel Rutte als Kaag reageert er niet op. Rutte praat met Koolmees zonder acht te slaan op de coronaventilator. Kaag ziet het wel, kijkt vertwijfeld naar Koolmees, en zegt vervolgens niets. Terwijl een “Hé Wouter, stop daar eens mee” genoeg zou zijn. Of wat aardiger: “Wouter. Je kapje”.
Ik ga ervan uit dat zij – net als wij allemaal – in het afgelopen jaar een soort zesde zintuig hebben ontwikkeld voor de corona’s. Ik ‘voel’ die afstand als ik te dicht bij iemand ben, zeker als het langer duurt dan één minuut. En binnen voel ik me beetje bloot zonder mondkapje. Jij toch ook? Dit gezwaai valt daar onder, het valt ons direct op. Hen ook, kán haast niet anders.
Wat houdt hen tegen om iets te zeggen? Dat is gissen. De lijst van argumenten waarom mensen elkaar niet aanspreken is divers. Een greep uit de redenen:
- ‘Het is niet mijn verantwoordelijkheid’
- ‘Je wijst een collega niet terecht’
- ‘Wie ben ik om…’
- ‘Je mag niet maken dat een ander zich ongemakkelijk voelt’
- ‘Laat maar gaan, hij bedoelt het vast niet zo’.
Wat hier de reden ook is: het is écht niet slim. Het ondergraaft het draagvlak van de coronamaatregelen. En ook geeft het te denken over het nieuwe leiderschap en bestuurscultuur die zij voorstaan. Dit gaat over vertrouwen.
Kan het een vergissing zijn? Ja en nee.
Oppervlakkig: ja, want iedereen doet wel eens onbewust dingen die niet handig zijn, daar zijn deze drie mensen geen uitzondering op. Maar op een dieper niveau: nee.
Want niemand kiest sub-optimaal. We zijn zo ‘bedraad’ dat ieder altijd kiest wat op dat moment, gezien omstandigheden en belangen, het beste is voor hem of haar. Dus ook als je dingen doet (of laat) die achteraf niet handig bleken – er was een goede reden waarom je dit koos in plaats van een andere optie.
‘Als je wilt weten wat mensen beweegt,
dan vertelt hun gedrag je meer
dan hun woorden.’
Herkenbaar? Heb jij mensen in je team die het niet gemakkelijk vinden om anderen aan te spreken op hun gedrag of communicatie? Heeft de medewerker er zelf veel last van – gefrustreerd, onzeker, het werk niet kunnen loslaten – of heeft het een negatief effect op resultaten en de reputatie van je organisatie?
Al vijftien jaar begeleid ik mensen om hun grenzen te herkennen en te stellen, ook – juist! – als het spannend is. Op een manier die past bij de medewerker én bij de organisatie. Dat heeft groot effect op hoe ‘lekker’ er gewerkt wordt.
Is dit wat je nodig hebt, voor jezelf, je medewerker of voor je collega?
Wil je meer weten over de aanpak van Heldere Zaken, over een individueel traject of wil je als HR inzicht krijgen in de dynamiek van gedoe? Neem dan contact op per mail. Bellen of appen kan ook: 06 52 372 572.
Vieve ter Laak
06 mei 2021
