‘Het is niet mijn taak om de wereld te bekijken zoals ie zou moeten zijn.
Ik moet beschrijven hoe zij is.’
Michel Maas, journalist
Vind jij overal iets van?
Als iets een energievreter is, dan is het wel ‘overal iets van vinden’.
Oordelen. Mensen en situaties vonnissen aan de hand van je eigen maatstaf: wat kan wel en wat kan niet? Je mening geven – of ‘m juist doelbewust niet uitspreken. Zo van ‘jaja, ik weet genoeg’. Als je niet uitkijkt, praat je de hele dag over de wereld om je heen, in stilte tegen jezelf of hardop tegen een ander.
Kijk, oordelen doen we allemaal.
Dat kan niet anders, het is een overlevingsmechanisme. We kunnen in een split second beoordelen of we moeten aanvallen of vluchten. Is hij sterker dan ik? Is dit goed of is het fout? Wanneer je verslaafd bent aan oordelen, doe je dit niet alleen bij belangrijke zaken, maar ook bij situaties die je niet direct aangaan of die zelfs totaal onbelangrijk zijn. Hup, een mening, een opmerking of een sneer, lekker losjes uit de heup – helemaal reactief.
Het energielek ontstaat als je al dat commentaar in je hoofd ziet als een feitelijke waarneming.
Je emoties nemen dan je ‘gewone denken’ over. Let maar eens op: je praat in zinnen met een uitroepteken.
- Het is HEEL ERG FOUT!
- Het is ECHT ACHTERLIJK!
- Het is NIET EERLIJK!
- Ik word BENADEELD!
- Dat was een STOMME instructie / weggebruiker / regel / etc.
Voor de kenners van de Dramadriehoek:
In ‘het oordelen’ is de Rol van Slachtoffer (ik – jij +) aan het werk die switcht naar de Rol van Aanklager (ik + jij -). Het doel van deze rolwisseling is het vermijden van die vervelende onzekerheid (‘ben ik wel goed genoeg?’). Door in de aanval te gaan bepaal je het antwoord: ‘ja ik ben goed genoeg, ik ben zelfs beter want de ander doet het fout’. In de Dramadriehoek start deze gedachtegang heerlijk automatisch op, je hoeft er niet bij na te denken en jouw schuld is het nooit.
Wanneer je lekker in je vel zit (ik + jij +) voel je niet of nauwelijks de drang tot oordelen. Dan kun je ieders misstapjes met mildheid bekijken en de goede intenties er achter zien.
Van al die meningen en vergelijkingen word je doodmoe.
En ongelukkig. En ook geen leuker mens. Wat te doen?
Realiseer je ‘Het is zoals het is – en niet zoals het zou moeten zijn’.
Dingen gaan zoals ze gaan. Mensen doen nou eenmaal dingen – en vaak niet op een manier waarop jij het zou doen. Of ze maken fouten. Niet altijd alles is perfect. Inconsequenties, egoïsme, lompigheid. Of dom. En hé! Dat mag. Accepteer dat zaken soms anders lopen dan je had gedacht.
Niet oordelen betekent niet dat je geen mening hebt.
Nee hoor, het gaat erom dat je je bewust bent van het automatisme om overal je mening over te geven (of te denken) en de emoties die ongevraagd naar voren ploppen – en die je energie wegvreten.
Acceptatie betekent niet dat je je overal maar bij neerlegt.
Juist niet! Accepteren betekent dat je je niet verzet tegen hoe het is of hoe iemand doet. Neem ‘het is zoals het is’ als uitgangspunt om te reageren. Je kunt kiezen voor een boos verweer of je kiest voor een overwogen reactie waarmee je laat weten dat iets belangrijk voor je is.
‘Je kunt je ergeren aan van alles en nog wat, maar je bent het niet verplicht’
Kikker, Max Velthuijs
Kies voor meer onverstoorbaarheid. En gooi dat energielek dicht.
- Wordt je bewust van je automatische reacties. Het proces van acceptatie begint bij een pauze in plaats van emoties en denken in uitroeptekens. In die pauze voel je wat je eigenlijke, directe emotionele reactie zou zijn. Je hoeft ‘m niet te veranderen. Je kijkt er gewoon even naar.
- Kies voor een bewuste reactie. In veel gevallen is ‘even niks doen’ en het moment van ergernis voorbij laten gaan al voldoende. Diep ademhalen, je realiseren dat het emotionele energielek op de loer ligt… en doorgaan waar je mee bezig was. Maar dat geldt niet als je grenzen worden geraakt. Dan laat je wel van je horen. Diep ademhalen, bedenken wat je wilt bereiken en hoe je dat kunt doen zonder uit je plaat te gaan. Bijvoorbeeld door vragen te stellen.
Minder oordelen kan bij jezelf beginnen.
Kijk met milde ogen naar jezelf, wordt niet heel boos als er iets niet goed gaat. Het is zoals het is – ‘ai, dat doet pijn, ik voel me stom’ – diep ademhalen (in plaats van zeggen tegen je vriend dat je toch zo stom bent geweest) – en door. Volgende keer beter.
Verander je gewoontes.
Dwing jezelf om niet te pessimistisch te zijn als iets niet lekker loopt.. Zie de dingen voor wat ze zijn, zonder uitroeptekens. Beheers jezelf. Neem wat afstand en stel je oordeel uit. De beloning: al die energie is lekker voor jezelf.
Meer weten? ‘Het is zoals het is’ is een stap uit de Heldere Driehoekmethodiek.
In de korte serie ‘Repareer je energielek’ kun je binnenkort de volgende blogs verwachten:
- Repareer je energielek deel 2– Weet wat belangrijk voor je is
- Repareer je energielek deel 3 – Werk aan een ‘ik + jij +’ levensvisie
Inspiratie en bronvermeldingen:
- Blog ‘acceptatie en innerlijke vrijheid’ van Chris Dijkstra, Simmerblau, april 2015
- Interview Michel Maas door Arjan Visser ‘Beheers jezelf, stel je oordeel uit’, Trouw 04-02-2017
- Jump-methodiek van Ineke Hurkmans, stap 1: Stel je oordeel uit
- The Muppetshow – Statler & Waldorf
