Als er iets dwars zit tussen mensen, nemen zij – vaak onbewust – een houding aan die dominant of onderschikt is ten opzichte van de ander. Deze ongelijkwaardigheid in relaties voel je haarfijn aan en is de oorzaak van veel gedoe. En dat is precies waar het bij Heldere Zaken over gaat.
Het aannemen van zo’n ongelijkwaardige houding is heel menselijk. Ik deed het zelf ook vaak (en eerlijk is eerlijk: het gebeurt me nog steeds wel eens). Dan ging ik me aanpassen en sprak ik me niet uit terwijl ik van binnen boos en verdrietig was. Dat gaf een hoop frustratie dat er dan later toch uitkomt. Zo kwam ik telkens in allerlei gedoe terecht. Inmiddels heb ik van het oplossen van dat soort gedoe mijn vak gemaakt. Vandaag neem ik je graag mee in het ontstaan van Heldere Zaken, en vertel ik je hoe mijn persoonlijke ervaring mij daarin gevormd heeft.
Ik zeg vaak: ‘ik ben goed in gedoe’. Ik heb verschillende banen gehad waar ik met veel energie in dook; banen die ik oprecht leuk vond, waarin ik hard werkte en gewaardeerd werd – en die dan toch telkens met een hoop gedoe eindigden. Waar ik dan niks van begreep, want ‘ik had toch zo mijn best gedaan?’. Ik gaf iedereen de schuld behalve mezelf. Zo ook bij mijn laatste werkgever, de gemeente Eindhoven; ik deed daar echt hele toffe en uitdagende klussen met goede mensen om me heen. Toch was er zo veel spanning waar ik niet mee kon dealen dat ik met een flinke burn-out thuis kwam te zitten. Een psycholoog gaf me inzicht in het inefficiënte communicatiepatroon maar de concrete oplossingen bleven uit.
Ik ben niet de enige die last heeft van dit soort gedoe. Zo’n ondergeschikte of dominante houding is een overlevingsstrategie die iedereen wel eens toepast. Ik zag in dat ik niet de enige was met dit soort ‘struggles’. Ook zag ik dat ik dit patroon deels van mijn ouders had overgenomen. Hoe zij met moeilijke situaties en conflicten omgingen, zo deed ik het ook. Maar dat betekende dus ook dat als ik niets zou veranderen, ik deze patronen ook aan mijn kinderen zou doorgeven. Dat gaf de doorslag. Ik nam in 2007 ontslag bij de gemeente en begon met Heldere Zaken met de diepe wens om voor mezelf een concrete en praktische manier te vinden om dat ongelijkwaardige gedoe te laten stoppen als ik er weer in zat.
Heldere Zaken geeft je concrete handvaten om uit de ongelijkwaardigheid te komen. Ik begon met het geven van time management-trainingen en ondertussen volgde ik opleidingen en las ik alles wat los en vast zat over persoonlijk leiderschap. Op basis van de Dramadriehoek van Karpman heb ik de Heldere Driehoek ontwikkeld als stappenplan om zelf op een meer gelijkwaardige manier te kunnen samenwerken. De vijf punten van de Heldere Driehoek werken zo goed dat ik ze nu ook aan anderen leer.
Het valt vaak niet mee om je houding te veranderen, ook al heb je er last van. Het is een vertrouwd gevoel. Je schiet er automatisch in en je doet het al je leven lang: Ik noem het dan ook je ‘favoriete rotgevoel’. De één kropt gevoelens op, de ander ontploft en de derde zet zijn eigen standpunt aan de kant om het zo veel mogelijk anderen naar de zin te maken en heeft het niet eens in de gaten.
Ik vind het geweldig als ik anderen mag leren hoe zij effectiever kunnen communiceren. Het doel van Heldere Zaken is het ontwikkelen van je eigen werkstijl op basis van je persoonlijke keuzes, waarin je helder bent over je grenzen en dit ook nog zó kunt brengen dat de ander het accepteert of je er op een opbouwende manier over kunt praten. Op een manier die zowel bij jou past als bij de mensen met wie je werkt. In mijn trajecten komt redelijk wat psycho-educatie aan bod; ik leg graag uit waarom wij mensen doen wat we doen, waarom dat zo is én hoe je eruit komt. Want niemand gaat gedoeloos door het leven en dat is geen punt. Maar als je er last van hebt, is het heerlijk om te weten hoe je er mee om kunt gaan. Werken met minder gedoe, dat scheelt bakken energie!
