Dit is het laatste artikel uit een serie van zes artikelen.
Deze artikelen gaan over het antwoord op de kwestie: Wat kun je doen als je ongelukkig bent – en je omgeving zal niet veranderen?
In de delen hiervoor heb je kunnen lezen over de rollen in de Dramadriehoek en hoe dit in de praktijk een prettige communicatie in de weg kan zitten. In dit vijfde deel las je hoe de De Heldere Driehoek-methodiek in elkaar steekt: een eenvoudige ‘veranderen door doen’ methode. Maar dan….
Mooi bedacht die Heldere Driehoek – maar dat durf ik niet!
Je durft niet. Dat begrijp ik.
Het is ook heel spannend om je anders te gaan gedragen. Je doet dan anders dan mensen van je verwachten, je stelt je grenzen, je neemt alleen maar je eigen verantwoordelijkheid, stelt zaken ter discussie. En dat is even wennen: voor jezelf en voor de ander.
Het belangrijkste wat je nodig hebt om van een afhankelijke, ongelijkwaardige positie over te stappen naar een onafhankelijke, gelijkwaardige positie: Moed. Waar haal je die moed vandaan?
Of liever: hoe kom en blijf je bij jezelf in de onafhankelijke positie – juist op momenten als het spannend wordt? Hoe blijf je bij de les?
In stappen naar de Heldere Driehoek:
* Formuleer een duidelijk doel voor jezelf.
Zoals eerder gezegd: een doel is een positief punt om gedrag op af te stemmen (*). Dit doel moet urgent zijn én afhankelijk zijn van jouw persoonlijke bijdrage. Bijvoorbeeld: ‘Ik wil goed voor mezelf opkomen omdat ik dit aan mijn kinderen wil voorleven’. Of: ‘Ik wil meer energie hebben en dat lukt als ik de regie in mijn leven zelf in handen neem.’
* Bepaal: waar sta je voor?
Maak het jezelf niet te moeilijk. En begin met één belangrijke waarde die je beter in je leven wilt integreren. Bijvoorbeeld: ‘Je kunt van mij op aan, ik ben betrouwbaar’. Pluis dit verder uit, maak ‘betrouwbaarheid’ zo helder dat je in de praktijk jouw grens van betrouwbaar-onbetrouwbaar precies kunt trekken. Dus:
- wat is betrouwbaarheid voor jou
- hoe voel je je als je jezelf niet betrouwbaar acht
- wat doet het met je als je jezelf wel betrouwbaar acht
- hoe kan ik aan je zien dat je betrouwbaar ben (dit is de vraag naar concreet gedrag)
- wat doet (on)betrouwbaar gedrag voor je op de korte termijn? Op de lange termijn?
- Etc
* Maak afspraken met jezelf en kom ze na.
Wat ga je concreet doen om die belangrijke waarde ruimte te geven in je leven? Om in het voorbeeld te blijven: ‘Ik ben betrouwbaar als ik niet over collega’s praat als ze er zelf niet bij zijn. Dus dat doe ik niet meer.’
* Getuig van jezelf.
Maak duidelijk aan je omgeving waar je voor staat (punt 2) en wat dit betekent voor jou en de anderen. Ben helder en herhaal het vaak!
‘Beste Truus, ik heb eens nagedacht over hoe ik wil zijn in omgang met anderen. Ik vind het belangrijk om betrouwbaar te zijn. Dit betekent voor mij dat ik anderen laat weten wat ze van me kunnen verwachten: eerlijkheid en openheid. Ik voel me er niet meer prettig bij als we over anderen praten als ze er niet bij zijn. Dus dat doe ik niet meer.’
En als bonus: ‘Truus, ik wil graag weten hoe jij dit ziet?’ Want het mooiste is natuurlijk als je hierover het gesprek met een ander aan kunt gaan.
Mooi bedacht die Heldere Driehoek – maar dat kan ik niet!
Je kunt het niet?
Je hoeft het ook niet in een keer goed te doen. Alles begint met een eerste stap.
Vergelijk het veranderen van je gedrag met het opeten van een olifant. Dat doe je ook niet in één keer. Kies met welke opdracht je starten kunt en pas ‘m toe – that’s all.
De Heldere Driehoek is een ‘veranderen-door-doen’methodiek. Je leert het in de praktijk. De basis is simpel: door nieuw gedrag uit te proberen, krijg je nieuwe ervaringen. Het succes van die acties – bijvoorbeeld: je bent zo dapper geweest om terug te komen op een onaardige opmerking van een collega – en je voelt je trots en opgelucht – maakt dat je het een volgende keer wat gemakkelijker vindt. En die keer erna weer, tot het nieuwe gedrag een gewoonte is geworden.
Dus: Ga voor meer autonomie, zet die eerste stap!
Ga ervoor en…
